نشست علمی-تخصصی با عنوان “واقعیت مجازی و واقعیت افزوده (AR & VR) در بستر تدریس در جامعه اطلاعات”
هشتمین نشست از سلسله نشست‌های علمی-تخصصی سومین همایش بین‌المللی «نیازها و ضرورت‌های نظام آموزش عالی در جامعه اطلاعاتی» با عنوان “واقعیت مجازی و واقعیت افزوده (AR & VR) در بستر تدریس در جامعه اطلاعات” به همت معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه، انجمن علمی مدیریت آموزشی ایران و دبیرخانه اجرایی همایش با حضور پروفسور محمدرضا بهرنگی از دانشگاه خوارزمی، رئیس انجمن علمی مدیریت آموزشی ایران و عضو شورای تخصصی گروه علوم تربیتی دانشگاه علوم و فرهنگ، پرفسور اطمیشی دکتری جامعه شناسی نظام های آموزشی و عضو هیات موسس انجمن علمی جامعه شناسی اموزش و پرورش ایران، دکتر فرهاد شفیع پور مطلق از دانشگاه آزاد کاشان و نایب رئیس انجمن علمی مدیریت آموزشی ایران و مهندس رمضانیان مقدم کارشناس حوزه واقعیت مجازی و افزوده و همچنین جمعی از اساتید، پژوهشگران و صاحب‌نظران برجسته حوزه‌های مختلف برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر شفیع پور از دانشگاه آزاد کاشان، واقعیت افزوده و مجازی در عصر هوش مصنوعی دنیای امروز را ترکیبی از واقعیت گسترده و متاورس دانسته و با تاکید بر بهره گیری از تدریس تطبیقی بر اهمیت طراحی فضاهای آموزشی بر ضرورت بیش از پیش امکان یادگیری شخصی‌سازی شده بر اساس توان و استعداد هر فرد با بهره گیری از این فناوری تاکید نمودند. ایشان همچنین ضمن لوزم توجه به تسلط هوش مصنوعی در فرآیند آموزش و یادگیری بر این مهم تاکید نمودند که یادگیری باید به حدی از تسلط برسد که در این دنیای جدید قابل پیاده‌سازی باشد. اما در این میان نباید اهمیت و نقش انسان کم رنگ شود بلکه لازم است انسان عامل و حکمران خودش باشد*
نایب رییس انجمن علمی مدیریت آموزشی ایران در ادامه بحث خود چکیده ای از الگوی تحلیل داده تدریس مبتنی بر واقعیت افزوده و واقعیت مجازی ارائه داده و به ضرورت استفاده از هوش مصنوعی در آموزش تاکید نموده و اظهار داشتند که هوش مصنوعی می‌تواند به شخصی‌سازی فرآیند یادگیری و ارائه محتوای آموزشی متناسب با نیازهای هر فرد و همچنین شناسایی و کشف استعدادهای دانش‌آموزان و دانشجویان کمک کند.
در ادامه نشست آقای مهندس نوید رمضانیان مقدمبه بیان ضرورت ها و اهمیت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و کاربردهای آموزشی این تکنولوژی ها در فرآیند آموزش و تدریس از زوایای مختلف پرداخته و از همه متخصصان این حوزه درخواست نمودند به اهمیت و کاربرد آن با تمرکز بر تکنولوژی‌های واقعیت گسترده (XR) شامل:
– واقعیت مجازی (VR): ایجاد محیط کاملاً غوطه‌ور با حواس درگیر (مثلاً هدست‌های VR).
– واقعیت افزوده (AR): افزودن لایه‌های دیجیتال به محیط واقعی (مثلاً اپلیکیشن‌های آموزشی مانند «پکیج‌های AR کتاب‌های درسی».
– واقعیت ترکیبی (MR): تلفیق VR و AR برای تعامل پویا (مثلاً هدست‌های HoloLens).
بیش از پیش توجه نمایند.
ایشان ضمن معرفی تکنولوژی واقعیت گسترده (XR): این فناوری را شامل واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت ترکیبی (MR) دانسته و به نمونه های کاربردی از این فناوری درآموزش علوم پایه در آزمایشگاه‌های مجازی برای شبیه‌سازی تجربیات ، در حوزه پزشکی برای شبیه‌سازی جراحی، آناتومی بدن، و آموزش پرستاری و در حوزه مهندسی برای آموزش کار با ماشین‌آلات صنعتی و طراحی فرآیندها با تاکید بر یادگیری شخصی‌شده و افزایش کارایی آموزش اشاره نمودند.
در ادامه جلسه جناب آقای پروفسور بهرنگی استاد تمام دانشگاه خوارزمی، رئیس انجمن مدیریت آموزشی ایران و عضو شورای تخصصی گروه علوم تربیتی دانشگاه علوم و فرهنگ مطالب ارزشمند خود را با عنوان “تحول در تحول” ده گام آموزشی با استفاده از جدول خلاصه کاربردها و فرصت های پژوهشی مبتنی بر واقعیت مجازی و واقعیت افزوده ارایه نمودند. ایشان معتقد بودند که هوش مصنوعی و فناوری های جدید نظیر واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و و واقعیت ترکیبی پتانسیل بالایی برای تحول در همه حوزه ها بویژه علوم انسانی بویژه در بستر تدریس دارد، اما این تحول تنها با نگاهی عمیق، انتقادی و انسان‌محور ممکن خواهد بود. استفاده سطحی و بدون درک از این فناوری‌ها می‌تواند به جای کمک، آسیب‌های جدی به پژوهش‌های انسانی و فرآیندهای آموزش و یادگیری وارد کند. ایشان همچنین بر چالش‌های نظام های آموزشی بویژه آموزش عالی اشاره و به اهمیت توجه به “حق یادگیری” برای همه فراگیران و دانشجویان تأکید نموده و عدالت در آموزش را به معنای توجه به تفاوت‌های فردی و ارائه آموزش متناسب با استعدادها و نیازهای هر فرد با بهرگیری از فناوری نوین دانسته ابراز امیدواری نمودند که این فناوری ها بتواند به مدیریت بهتر فرآیندهای آموزشی و ارائه آموزش شخصی‌سازی شده کمک کند. البته این به شرطی محقق خواهد شد که کاربرد هوش مصنوعی در آموزش و تربیت مدرسان آینده مورد توجه ویژ قرار گیرد. شرکت‌کنندگان در این نشست علمی به بحث درباره قابلیت‌های شگفت‌انگیز فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده در بازتعریف روش‌های تحقیق و تدریس در حوزه‌های مختلف پرداخته و فرصتی ارزشمند برای اساتید، معلمان، پژوهشگران و دانشجویان علاقه‌مند به حوزه فناوری‌های نوین آموزشی بود تا با جدیدترین دستاوردهای علمی در زمینه واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی و تأثیر آن بر مدیریت تدریس و فرآیندهای یادگیری آشنا شوند. شایان ذکر است این نشست با استقبال خوب اساتید، دانشجویان و معلمان به صورت حضوری و مجازی قرار گرفت.